Κανείς από τους δύο αναλυτές δεν γνώριζε ωστόσο ότι η δόξα τους έμελλε να αρπαχτεί από μια μικρή ομάδα ερευνητών της NSA, οι οποίοι αποκωδικοποίησαν τα ίδια τρία τμήματα του Kryptos χρόνια πρωτύτερα, και μάλιστα το κατάφεραν σε λιγότερο από έναν μήνα(!), όπως αποδεικνύουν απόρρητα έγγραφα της Υπηρεσίας Εθνικής Ασφαλείας των ΗΠΑ που ήρθαν πρόσφατα στο φως.
Η δημοφιλής ιστορία του Kryptos λέει λοιπόν ότι ο αναλυτής της CIA, David Stein, ήταν ο πρώτος που κατάφερε να σπάσει το άβατο του κώδικα στα τρία από τα τέσσερα κρυπτογραφημένα τμήματα του αγάλματος το 1998. Ο Stein περνούσε τα διαλείμματα για φαγητό προσπαθώντας να διαβάσει τα μηνύματα και του χρειάστηκαν 400 περίπου ώρες για να σπάσει τον κώδικα, με μόνη βοήθεια το μολύβι και το χαρτί του, κερδίζοντας κατά κράτος τους άλλους αναλυτές της Κεντρικής Υπηρεσίας Πληροφοριών των ΗΠΑ που είχαν επιδοθεί στον ίδιο αγώνα.
Το κατόρθωμα του Stein παρέμεινε ωστόσο κρυφό: το 1999 έγραψε ένα συναρπαστικό εσωτερικό σημείωμα περιγράφοντας τον άθλο του, το οποίο κυκλοφόρησε μεν στο αρχηγείο της CIA, για τα μάτια του κοινού παρέμεινε ωστόσο απόρρητο.
Η μυστικοπάθεια της CIA θα στερούσε βέβαια αρχικά τη δόξα στον αναλυτή, καθώς έναν χρόνο μετά (1999) ο καλιφορνέζος πληροφορικός Jim Gillogly ανακοίνωνε περιχαρής ότι είχε μόλις καταφέρει να λύσει το αίνιγμα της CIA (διάβασε επίσης τα τρία από τα τέσσερα κωδικοποιημένα μηνύματα) με τη βοήθεια του Pentium II του!
Τώρα χάνει κι αυτός με τη σειρά του τα φώτα της λάμψης, καθώς νέα ντοκουμέντα που διέρρευσαν από την NSA δείχνουν το πώς η κατασκοπευτική υπηρεσία του Υπουργείου Άμυνας των ΗΠΑ νίκησε τους Stein και Gillogly κατά κράτος και μάλιστα χρόνια πρωτύτερα.
Ήταν λοιπόν το 1988 όταν η CIA παρήγγειλε στον γλύπτη James Sanborn τη δημιουργία ενός κρυπτογραφικού αγάλματος για τον προαύλιο χώρο στο στρατηγείου της. Ο Sanborn ολοκλήρωσε την παραγγελία το 1990, φιλοτεχνώντας μια σειρά από πέτρες που φέρουν πάνω τους τον διεθνή κώδικα Μορς, καθώς και το περίφημο κρυπτογράφημα από οξειδωμένο χαλκό, γρανίτη και απολιθωμένο ξύλο. Στο τελευταίο, που είναι το πλέον διάσημο τμήμα του Kryptos, έχουν χαραχτεί 4 κωδικοποιημένα μηνύματα, τα οποία αποτελούνται από 1.800 χαρακτήρες.
Το υπόμνημα της συνάντησης παραδέχεται ωστόσο ότι οι αναλυτές ορκίστηκαν να μη δημοσιοποιήσουν τα αποτελέσματα των ερευνών τους στο κοινό, καθώς οι τεχνικές αποκρυπτογράφησης ήταν απόρρητες. Μετά την προκαταρκτική αυτή συνάντηση ωστόσο τίποτα περισσότερο δεν έγινε για το αίνιγμα, ενώ στα επόμενα χρόνια η CIA θα επιδιδόταν σε έναν λυσσαλέο αγώνα για να «σπάσει» τους κώδικες από μόνη της, χωρίς βέβαια επιτυχία.
Τον Ιούνιο του 1993 λοιπόν, με τα τρία τμήματα αποκωδικοποιημένα, ένα χαρμόσυνο γράμμα στάλθηκε στον διευθυντή της CIA από την NSA, με το οποίο τον ενημέρωναν ότι η πρόκληση είχε ολοκληρωθεί.
Όσο για τα τρία άλλα τμήματα του κρυπτογραφήματος, η λύση που προτάθηκε είναι η εξής:
Στο Πρώτο Τμήμα, το κωδικοποιημένο μήνυμα γράφει:
EMUFPHZLRFAXYUSDJKZLDKRNSHGNFIVJ
YQTQUXQBQVYUVLLTREVJYQTMKYRDMFD
Λύση: Μεταξύ της λεπτής σκίασης και της απουσίας του φωτός βρίσκεται η απόχρωση της iqlusion (δεν έχει διαβαστεί η λέξη, πιθανότατα λόγω τυπογραφικού λάθους του γλύπτη ή της πολυαλφαβητικής υποκατάστασης με την οποία είναι καμωμένο το κρυπτογράφημα).
Στο Δεύτερο Τμήμα, το κωδικοποιημένο μήνυμα γράφει:
VFPJUDEEHZWETZYVGWHKKQETGFQJNCE
GGWHKK?DQMCPFQZDQMMIAGPFXHQRLG
TIMVMZJANQLVKQEDAGDVFRPJUNGEUNA
QZGZLECGYUXUEENJTBJLBQCRTBJDFHRR
YIZETKZEMVDUFKSJHKFWHKUWQLSZFTI
HHDDDUVH?DWKBFUFPWNTDFIYCUQZERE
EVLDKFEZMOQQJLTTUGSYQPFEUNLAVIDX
FLGGTEZ?FKZBSFDQVGOGIPUFXHHDRKF
FHQNTGPUAECNUVPDJMQCLQUMUNEDFQ
ELZZVRRGKFFVOEEXBDMVPNFQXEZLGRE
DNQFMPNZGLFLPMRJQYALMGNUVPDXVKP
DQUMEBEDMHDAFMJGZNUPLGEWJLLAETG
Λύση: Ήταν εντελώς αόρατο πώς ήταν αυτό δυνατό. Χρησιμοποίησαν της Γης το μαγνητικό πεδίο X. Οι πληροφορίες συλλέγονται και διαβιβάζονται υπογείως σε μια άγνωστη τοποθεσία X. Μήπως Λάνγκλεϊ ξέρετε κάτι γι' αυτό; Θα πρέπει να είναι θαμμένο κάπου εκεί έξω X. Ποιος ξέρει την ακριβή τοποθεσία; Μόνο WW. Αυτό ήταν το τελευταίο μήνυμα του X. Τριάντα οκτώ βαθμούς πενήντα επτά λεπτά σημείο έξι πέντε βόρεια δευτερόλεπτα. Εβδομήντα επτά βαθμούς οκτώ λεπτά σαράντα τέσσερα δευτερόλεπτα δυτικά ID από σειρές. (Οι συντεταγμένες που αναφέρονται στο κρυπτογράφημα παραπέμπουν σε ένα σημείο 45 μέτρα νοτιοανατολικά από το άγαλμα).
Στο Τρίτο Τμήμα, το κωδικοποιημένο μήνυμα γράφει:
SLOWLYDESPARATLYSLOWLYTHEREMAINSOFPASSAGEDEBRIST
HATENCUMBEREDTHELOWERPARTOFTHEDOORWAYWASREMOVEDW
ITHTREMBLINGHANDSIMADEATINYBREACHINTHEUPPERLEFTH
ANDCORNERANDTHENWIDENINGTHEHOLEALITTLEIINSERTEDT
HECANDLEANDPEEREDINTHEHOTAIRESCAPINGFROMTHECHAMB
ERCAUSEDTHEFLAMETOFLICKERBUTPRESENTLYDETAILSOFTH
EROOMWITHINEMERGEDFROMTHEMISTXCANYOUSEEANYTHINGQ
Λύση: Σιγά-σιγά, απεγνωσμένα σιγά, τα ερείπια από τα συντρίμμια του περάσματος που επιβάρυναν το χαμηλότερο μέρος της θύρας απομακρύνθηκαν. Με τρεμάμενα χέρια έκανα ένα μικρό ρήγμα στην επάνω αριστερή γωνία και στη συνέχεια διευρύνοντας λίγο την τρύπα έβαλα μέσα το κερί και κοίταξα μέσα. Ο θερμός αέρας που διέφευγε από τον θάλαμο έκανε τη φλόγα να τρεμοπαίζει, αλλά προς το παρόν οι λεπτομέρειες του δωματίου που προέκυψαν μέσα από την ομίχλη x μπορείτε να δείτε τίποτα q; (Πρόκειται για μια ελαφρώς αλλαγμένη εκδοχή της μαρτυρίας του Howard Carter όταν άνοιξε τον τάφο του Τουταγχαμόν στις 26 Νοεμβρίου 1922).
